Gebouwschade
Animatie
Klik op onderstaande afbeelding en bekijk een animatie waarin wordt ingegaan op de gevolgen van bodemdaling voor gebouwen.
Uit tot op heden uitgevoerd onderzoek blijkt dat er geen gebouwschade te verwachten is door bodemdaling door gaswinning of door maatregelen in het kader van bodemdaling. In de praktijk is in de provincie Groningen nog nooit een oorzakelijk verband tussen gebouwschade en bodemdaling door gaswinning geconstateerd. Schade aan een gebouw als gevolg van bodemdaling door gaswinning kan in theorie op 2 manieren ontstaan:
1) Scheefstand
Gebouwschade ontstaat alleen als een gebouw scheef komt te staan als gevolg van ongelijkmatige zakking. Als gevolg van bodemdaling door gaswinning bedraagt de scheefstand momenteel minder dan 0,1 mm over een gevel van 10 m. Zelfs bij een scheefstand van 1 cm over een gevel van 10 m is geen noemenswaardige schade te verwachten. Gezien de zeer geringe scheefstand als gevolg van bodemdaling door gaswinning kan dit niet de oorzaak zijn van zichtbare verzakking van gebouwen en de daarmee gepaard gaande schade.
2) Ongelijkmatige zakking door grondwaterstandsveranderingen
Bodemdaling door gaswinning heeft voornamelijk gevolgen voor de waterhuishouding. Indien geen maatregelen getroffen worden zal, door het dalen van de bodem, de waterstand in sloten, meren en kanalen stijgen t.o.v. maaiveld zodat vernatting ontstaat. Om dit te voorkomen is een groot aantal maatregelen getroffen om de waterstand zoveel mogelijk mee te laten zakken met de bodemdaling. Bij grote watersystemen is dat niet altijd mogelijk omdat er verschillen in bodemdaling zijn. Hier door kan lokaal een geringe verhoging of verlaging van de waterstand optreden. Een verlaging van de waterstand t.o.v. maaiveld kan leiden tot ongelijkmatige zakking van de bodem waardoor schade zou kunnen ontstaan. In gebieden waar dit aan de orde zou kunnen zijn (o.a. Eenrum, Mensingeweer en Oude Pekela) zijn onderzoeken uitgevoerd door Deltares. Zij concluderen dat de opgetreden peilverlagingen ''als toelaatbaar kunnen worden beschouwd''.
Opgemerkt wordt dat er in het verleden ook om andere redenen dan de aardgaswinning peilveranderingen zijn doorgevoerd. Deze historische peilveranderingen kunnen een oorzaak zijn van ongelijkmatige zakking van gebouwen en tot schade hebben geleid.
Er is door meerdere bureaus en instituten onderzoek gedaan naar de schade aan gebouwen door zout- en gaswinning. Een samenvatting van 16 van deze onderzoeken vindt u hier.
Ondiepe bodemdaling en schade aan gebouwen
Naast bodemdaling door gaswinning daalt de bodem in Groningen ook als gevolg van het inklinken/zetten van ondiepe klei- en veenlagen. Deze processen in de bovenste meters van de bodem zijn over het algemeen de oorzaak van verzakking van funderingen. Door het gewicht van het gebouw kunnen klei- en veenlagen worden samengedrukt. Als veenlagen boven de grondwaterspiegel voorkomen kan het veen oxideren door de in de bodem aanwezige zuurstof. Hierdoor zullen de ondiepe bodem en daarop gefundeerde gebouwen langzaam verzakken. Het inklinken/zetten van ondiepe klei- en veenlagen is over het algemeen ook de oorzaak van verzakking van op zandbed gefundeerde vloeren, terrassen en opritten.
Klik hier voor meer uitleg en achtergronden over o.a. zakkingsverschillen en schade aan gebouwen.